Trupat tanë strehojnë një larmi të gjerë të muskujt. Disa janë të mëdhenj dhe të fuqishëm, si ata që përdorim për të ecur ose kërcyer, ndërsa të tjerët janë më të vegjël, për shembull, muskujt që na lejojnë të mbyllim sytë. Në total, trupi i njeriut ka më shumë se 600 muskuj, dhe së bashku ata përfaqësojnë afërsisht 40-50% të peshës trupore të një personi të shëndetshëm.
Muskujt jo vetëm që i shërbejnë lëvizjes, por janë gjithashtu përgjegjës për ruajtjen e qëndrimit, gjenerimin e nxehtësisë së trupit dhe mbrojtjen e organeve të brendshme. Ekziston një klasifikim kryesor i muskujve në trupin e njeriut në tre lloje të diferencuara sipas karakteristikave dhe funksioneve të tyre. Më poshtë, ne do të thellojmë në secilën prej tyre.
Llojet e muskujve në trupin e njeriut
Janë tre llojet e muskujve në trupin e njeriut, secili i specializuar në funksione të ndryshme. Këto janë: të muskujt e skeletit, muskujt e lëmuar dhe muskujt e zemrës. Dallimi kryesor midis tyre qëndron në faktin nëse kontraktimet e tyre janë të vullnetshme apo të pavullnetshme dhe në detyrat që ata kryejnë brenda trupit.
Muskujt e skeletit
L muskujt e skeletit Në përgjithësi ato janë të lidhura me kockat nga tendinat, duke lejuar lëvizjen e kyçeve. Ato janë lehtësisht të dallueshme nga strijat e tyre karakteristike, të cilat janë për shkak të organizimit të proteinave. aktin y miozina brenda fibrave të muskujve. Këta muskuj janë përgjegjës për të gjitha lëvizjet vullnetare të trupit, si vrapimi, ngritja e objekteve ose gjestet.
Indet e muskujve skeletorë janë të përbërë nga fibra të gjata që mund të arrijnë më shumë se 30 cm në gjatësi. Këto fibra janë të organizuara në fashikuj, të cilat nga ana e tyre grupohen për të formuar muskulin e plotë. Në të gjithë strukturën e tyre, muskujt skeletorë furnizohen nga enët e gjakut që u ofrojnë atyre oksigjenin dhe lëndët ushqyese të nevojshme për tkurrjen.
Një nga aspektet më interesante të muskujve skeletorë është aftësia e tyre për t'u përshtatur me ngarkesat e ndryshme të punës. Nëpërmjet stërvitjes dhe stërvitjes, këta muskuj mund të rriten në madhësi (një proces i njohur si hipertrofia e muskujve) dhe të përmirësojnë aftësinë e tyre për të gjeneruar forcë. Megjithatë, ata gjithashtu mund të lodhen dhe të grumbullojnë lodhje pas përpjekjeve të gjata.
Ndër funksionet kryesore të muskujve skeletorë janë:
- Lëvizshmëria e trupit: duke u ngjitur me kockat, lejojnë lëvizjen dhe lëvizjen në përgjithësi.
- Mirëmbajtja e posturës: Shumë nga këta muskuj punojnë vazhdimisht për të na mbajtur në këmbë.
- prodhimin e nxehtësisë: për shkak të tkurrjes së muskujve, ato gjenerojnë nxehtësinë e trupit të nevojshme për të ruajtur temperaturën tonë.
- Mbrojtja e organeve: Disa muskuj, si p.sh. barku, veprojnë si barrierë mbrojtëse për organet e brendshme.
Muskujt e lëmuar
Ndryshe nga skeleti, muskujt e lëmuar Ata kanë një pamje më uniforme dhe të lëmuar, gjë që u jep atyre emrin. Ata nuk janë nën kontrollin vullnetar të sistemit nervor, që do të thotë se kontraktohen automatikisht për të kryer funksione thelbësore brenda trupit. Këta muskuj gjenden kryesisht në muret e organeve të brendshme të zbrazëta, të tilla si stomaku, zorrët, fshikëza dhe enët e gjakut.
Disa nga detyrat që kryejnë muskujt e lëmuar janë lëvizja e ushqimit përgjatë traktit tretës përmes proceseve si p.sh peristaltikë, kontrollojnë rrjedhën e gjakut duke rregulluar diametrin e enëve të gjakut dhe duke rregulluar madhësinë e bebëzave në përgjigje të dritës. Secili prej këtyre funksioneve është jetik për funksionimin e duhur të trupit.
Karakteristikat e rëndësishme të muskujve të lëmuar përfshijnë:
- Kontraksione të ngadalta dhe të qëndrueshme: lejojnë që proceset si tretja dhe qarkullimi të kryhen në mënyrë të kontrolluar dhe efikase.
- E pavullnetshme- Nuk kërkon ndërhyrje të vetëdijshme, duke siguruar funksionim të vazhdueshëm në sfond.
- Konsum i ulët i energjisë: Muskujt e lëmuar janë jashtëzakonisht efikas dhe nuk lodhen si muskujt skeletorë.
Kontrolli i muskujve të lëmuar rregullohet nga sistemi nervor autonom, e cila u lejon atyre të veprojnë në mënyrë autonome në përgjigje të sinjaleve të brendshme nga trupi.
Muskujt e zemrës
El muskujve të zemrës, i njohur edhe si miokardi, është një varietet i veçantë i muskujve që gjendet vetëm në zemër. Ashtu si muskujt skeletorë, ai ka strija, por tkurrja e tij është e pavullnetshme, siç është rasti me muskujt e lëmuar. Funksioni i tij kryesor është pompimi i vazhdueshëm i gjakut përmes sistemit të qarkullimit të gjakut, i cili është jetik për furnizimin me oksigjen dhe lëndë ushqyese në indet e trupit.
Një nga karakteristikat më të rëndësishme të muskujve të zemrës është aftësia e tij për t'u vetërregulluar. Kjo është e mundur falë nyja sinoatriale, një strukturë që vepron si stimuluesi natyror i ritmit të zemrës, duke gjeneruar impulse elektrike që shkaktojnë kontraktime ritmike të muskujve të zemrës. Ky sistem siguron që zemra të vazhdojë të rrahë pa ndërprerje.
Karakteristikat e tij kryesore përfshijnë:
- Kontraksione ritmike dhe të vazhdueshme: lejoni që zemra të mbajë rrjedhjen adekuate të pandërprerë të gjakut.
- Rezistenca ndaj lodhjes: muskuli i zemrës është i përgatitur të punojë gjithë jetën pa pushim.
- Rregullohet nga sistemi nervor autonom: ju lejon të rregulloni ritmin e zemrës sipas nevojave të trupit në situata të ndryshme.
Muskuli kardiak, ndryshe nga muskujt skeletorë, ka qeliza që janë të ndërlidhura me njëra-tjetrën disqe të ndërlidhura, duke lejuar që sinjalet elektrike të transmetohen shpejt përmes indeve muskulore, duke siguruar një tkurrje të koordinuar dhe efikase të zemrës.
Diçka e rëndësishme që duhet mbajtur parasysh është se, si çdo muskul tjetër, edhe zemra mund të ndikohet nga lodhja. Në raste ekstreme, si p.sh infarkti i miokardit, një pjesë e zemrës humbet aftësinë e saj për t'u kontraktuar, duke rrezikuar pompimin e gjakut.
Me pak fjalë, muskujt janë thelbësorë për funksionimin e trupit të njeriut. Nga lëvizjet vullnetare të kontrolluara nga muskujt skeletorë, përmes funksioneve automatike të brendshme të muskujve të lëmuar, deri te pompimi jetik i kryer nga zemra, trupi i njeriut nuk mund të mbijetonte pa punën e koordinuar të këtyre tre llojeve të muskujve.